Drie Redenen waarom ik graag ‘Sterren op het doek’ kijk

Vanaf het moment dat ik weer begon met tekenen vroegen mensen me: ‘en kijk je dan ook naar Sterren op het doek?’, waarop ik steevast ontkennend antwoordde. Ik vond dat een programma voor bejaarden (no offence Eus), maar op een zeer vermoeiende dag keek ik toch… en was verkocht. Waarom? Dat lees je hieronder.

1. Het programma is zo lekker voorspelbaar
De opbouw is altijd hetzelfde. Zelfs de zinnen waarmee bepaalde onderdelen worden aangekondigd zijn hetzelfde. Ik kan me voorstellen dat Eus hele stukken tekst helemaal uit zijn hoofd kent en met maar een kwart van zijn brein capaciteit kan oplepelen. Hij kan het waarschijnlijk slapend… Het zou me niet verbazen als hij soms zelfs staat te slapen tijdens de opnames.

Altijd drie kunstenaars die arriveren op een plek die iets betekend voor de bekende Nederlander – rolkoffers vol materiaal, doek onder de arm – waarna Eus ons inlicht over waarom deze plek door de BN’er is uitgekozen. ‘Maar nu eerst een kijkje in de keuken van onze kunstenaars.’ Dat vind ik altijd een leuk moment: je ziet waar en hoe de drie kunstenaars werken. Vaak in een kamertje ergens in huis, maar soms ook met een vrij professioneel atelier.

De kunstenaars moeten altijd raden welke BN’er dit keer model staat. Dat gaat soms gelijk goed, soms totaal niet. En dan worden de partijen aan elkaar voorgesteld. Het ongemak en de vleierijen van ‘blij met rimpels’ tot ‘mooie kaaklijn’ zijn voor mij het tweede pretmoment. Dan volgt er een interview. Daarbij suf ik altijd weg. Meestal is het iemand in wie ik niet echt geïnteresseerd ben en Eus heeft een voorkeur voor vragen over hun jeugd waarin ze nog niet bekend waren…

Leuk wordt het weer als Eus even gaat kijken hoe de portretten worden. Ze lijken bijna nooit: te grote ogen, veel te hoekig of juist te rond, veel te algemene gezichten of juist te overdreven de eigenaardigheden aangezet. Dat is fijn om te zien, want toont dat heel veel kunstenaars niet direct een meesterwerk op doek zetten. Ze pakken het allemaal anders aan en dat is ook goed om te weten: er zijn vele wegen die naar Rome leiden.   

2. Een kijkje in de keuken van andere kunstenaars
Het volgende vaste onderdeel van het programma is het atelierbezoek bij de kunstenaar. Eus komt de voortgang bekijken. Dit is mijn favoriete moment. Ik vind het leuk om te zien hoe verschillend mensen bezig zijn. De één maakt heel veel schetsen en soms zelfs meerdere versies van het portret. Een ander stort zich op een zeer realistische versie van het gezicht en klaagt over een (in mijn ogen) meer dan af schilderij, dat er nog zoveel aan gebeuren moet.

Ik schrijf dat het zo leuk is om te zien dat iedereen anders bezig is, maar tegelijkertijd zie je ook heel veel overeenkomsten. Iedereen werkt hard, is gedreven en gefocust bezig. Er is altijd minimaal één persoon die heel gedetailleerd werkt en vaak ook één persoon die het juist HELEMAAL anders aanpakt. Denk aan een glasplaat voor CD’s, panelen die open kunnen, opgebouwd uit stukjes hout, legosteentjes of kringloopmaterialen. Hoe gekker, hoe minder kans dat ze maken om te winnen.

3.  Het wedstrijd element
Welke schilderij wordt gekozen? Hoe reageert de bekende Nederlander op zijn of haar portretten? Ze moeten altijd even wachten en zijn dan meestal iets tussen nieuwsgierig tot licht paniekerig in. Wat als ze het niet mooi vinden? Eus draait altijd tergend langzaam de drie ezels om. En dan is het genieten. Hoe gaat de BN’er om met wat hij ziet? Eerlijk? Kan hij (of zij) ertegen om zichzelf enorm frontaal en in your face afgebeeld te zien?

Uiteindelijk kiezen ze meestal een werk dat ook elementen bevat die verwijzen naar hun leven. Iets wat verwijst naar hun werk, prestaties, voorkeuren, iets waaruit blijkt dat de kunstenaar heeft opgelet tijdens het interview of goed heeft gegoogeld. Liefst niet het grootste werk en niet te veel ingezoomd (vooral grote ingezoomde werken worden niet gekozen) en het is vaak ook een pre als je iemand niet AL te realistisch afbeeldt (als in dubbele onderkinnen, rimpels etc wel schilderen maar ook verzachten).

De laatste keer (bij Tineke de Nooij) haalde ik het niet tot het keuze moment. Ik herinner me nog dat ze vond dat Eus sneller moest omdraaien (ook een trucje dat hij iedere aflevering uithaalt) maar het daadwerkelijke keuze moment heb ik gemist. Ik was in een heerlijke sluimer weggezakt. Want dat is precies waar Sterren op het doek zo goed voor is: je hoeft zelf ook maar één hersencel te gebruiken om het te kunnen volgen, het voelt als een powernap 😊   

Sterren op het doek wordt uitgezonden op zaterdagavond om 20.40 op NPO 2 en er volgen dit jaar nog vier afleveringen met o.a. Typhoon