Twee (2!!) modellen schilderen

Gisteren op De Toets hadden we naakt model. En niet één model maar twee. Dat was voor het eerst. Van te voren heb ik zitten nadenken over hoe ik dat moet aanpakken en wat ik kan verwachten. Wat natuurlijk niets leek op hoe het uiteindelijk verliep. En alles werd ook nog eens gefilmd door een cameraploeg!

Ik had van te voren getwijfeld: gaat het me lukken om twee figuren te schilderen? Kan ik dan niet beter kiezen voor een ander materiaal, iets waarmee ik sneller kan werken. Maar omdat ik me had voorgenomen om alles met olieverf te doen, nam ik toch verf mee. Voor de begeleide lessen bij De Toets gebruik ik vaak een A3 formaat canvasblok. Lekker behapbaar en in drie kwartier goed te vullen met een voorstelling. Maar dat wordt wel wat krap als er twee figuren op moeten. Ik zal groter moeten. Voor de zekerheid neem ik extra papier mee.

Bepakt en bezakt, kwam ik tien minuten voordat de les begon aan. Ik had er eerder willen zijn, maar dat lukte niet. Het is druk. Iedereen zoekt het beste plekje. Ook de cameraploeg was bezig met voorbereidingen. Ze stonden half achter me, met zicht op de deur. Ze wilden de modellen filmen als ze in badjas binnen kwamen en dan hoe ze op het podium zouden gaan staan. Maar je konden het niet goed zien. Dus ik schoof een stukje op met mijn ezel. We zouden geen last van de filmploeg hebben 😉

We begonnen met twee standen van tien minuten. Een staande stand en daarna een half zittende pose. Het schetsen met krijt gaat lekker. Ik ben vooral bezig met hoe ik ze er allebei op kan krijgen. Dat blijf ik moeilijk vinden. Ik teken altijd (alles!) te groot. Er steekt snel een been of een hand uit beeld. Dat is niet alleen een nadeel: het geeft de kijker ook het gevoel alsof hij of zij erbij is. Ik houd ook wel van afsnijdingen, maar bewust gemaakt is beter dan door onkunde.

Toen de lange stand. Ik hoor de docent zeggen: 25 minuten. VIJFENTWINTIG MINUTEN Ik had gerekend op de rest van de les. Hoe kan ik nu twee mensen schilderen in 25 minuten? Dat is toch veel te weinig? Ik twijfel. Moet ik doorgaan met krijt? Ik kan een groter papier pakken en dan een uitgewerkte tekening maken. Maar ik heb al mijn verf al neergelegd. Ik had me voorgenomen om het in verf te doen. Kom op Liesje, laat je niet kisten. Kies de verf!

Zucht, steun, oké dan maar weer. Ik neem een gewoon papier, kies een dun penseel en begin voorzichtig te schetsen. Hier moet ongeveer het hoofd van het ene model komen en daar het uitgestrekte been. Het komt (weer) niet uit, dat zie ik al snel. Het ziet er ook veel te aarzelend uit. Ik geef mezelf een schop onder mijn kont. Als je dit gaat doen, ga er dan ook voor! Niet zo frutten.

Ik meng twee kleuren verf. Eentje voor het ene model en eentje voor de ander. Dan neem ik twee brede penselen en begin met (voor mij) brede streken de figuren op te zetten. Ik meng van beide kleuren een donkerdere én een lichtere variant, breng zowel schaduwen als hooglichten aan. Ik raak in de flow. Vooral de vrouwen figuur krijgt vorm en ronding. Dat is ook wel mooi, ze hoeven niet allebei helemaal uitgewerkt te zijn.

Geen idee wat de cameraploeg ondertussen heeft opgenomen en wat er eventueel van mij en mijn werk te zien zal zijn in de documentaire die ze aan het maken waren. Het zou kunnen dat je me daarop hoort snauwen: ‘Zal ik jou er ook maar bij tekenen’, toen ik vond dat de cameravrouw wel erg lang in mijn beeld bleef zitten. ‘Sorry, sorry’, mompelde ze. Dat zou mijn tekst moeten zijn, maar hopelijk wijdt ze het aan mijn gedrevenheid. Ik weet wel dat t.z.t. het eindresultaat te zien zal zijn op het cultuurkanaal van de NPO en dat we dan een seintje krijgen (ik ruik blogmateriaal).

Als het pauze is, bekijk ik wat ik in ongeveer 25 minuten heb gemaakt en ik ben meer dan tevreden. Eigenlijk was ik dat al op het moment dat ik besloot het los te laten en de brede kwast te pakken. Ik voelde me euforisch. Alsof ik iets open zette, wat vaak ook afgesloten blijft. Ik was alleen maar met de verf bezig en met de kleur en de vorm. Dacht niet na, maar deed gewoon.

Na de pauze heb ik geprobeerd hetzelfde proces te volgen om nog een tweede werk te maken. Het ging natuurlijk niet zo goed als voor de pauze. De flow waar ik in zat was doorbroken. Ik dacht alweer te veel na, was meer bezig met het eindresultaat. Hoe kan ik herhalen wat ik net deed? Hoe kan ik op dezelfde manier schilderen? Maar zo werkt het natuurlijk niet.

Hoe meer ik nu kijk naar de werken die ik tijdens deze sessie gemaakt heb, hoe meer dingen ik alweer begin te zien die ik anders had kunnen doen, of die een volgende keer beter kunnen. Maar ik blijf ook het plezier zien waarmee ik heb geschilderd en de vrijheid die ik voelde, voelen. En dan begin ik vanzelf weer te glimlachen.