Zes problemen die ik bij het lino drukken tegenkwam

Bij grafiek ben ik bezig met een lino die is opgebouwd uit verschillende platen. Ik begon heel enthousiast maar het bleek een echte uitdaging… Het lukt me maar niet om de vormen precies op de plek te drukken waar ik ze bedacht heb. Heel frustrerend maar tegelijkertijd ook heel leerzaam. Hieronder wat ik ervan geleerd heb.

1. Het is handig als de verschillende lino plaatjes precies even groot zijn

De lino is ontstaan naar aanleiding van een klein vierkant tekeningetje uit mijn schetsboek. Die heb ik met de kopieermachine vergroot tot 13,5 bij 13,5 cm. Die maat is dus niet echt van te voren uitgedacht. Ik moest de juiste formaten uit een grotere linoplaat snijden. Daarvoor heb ik alles netjes uitgerekend en hulplijnen gezet. Op de een of andere manier eindigde ik met drie stukken linoleum die allemaal niet helemaal vierkant zijn…

Misschien heb ik het niet goed uitgerekend, misschien heb ik het niet goed uitgesneden of misschien heb ik scheef getekend of scheef gesneden. Geen idee. Feit blijft dat ze ALLE drie scheef zijn én niet hetzelfde. Dat maakt het matchen niet makkelijk. De volgende keer kan ik beter uitgaan van het standaard formaat van de linoplaat of alle platen in dezelfde hoek centreren.

2. De tekening moet op iedere plaat precies aangebracht worden

Ik heb geleerd om voor iedere kleur een aparte transparante tekening te maken. Dus dat heb ik nu ook gedaan. Maar ik heb daarbij niet goed aangegeven waar de randen van de tekening zaten én ik heb geen paskruisen gezet (oeps vergeten). Je kunt die tekeningen al niet goed op elkaar passen, laat staan de lino’s die je naar aanleiding van die tekeningen snijdt.

Volgende keer kan ik beter één transparante tekening gebruiken.

3. Zorg dat je bij het overnemen van de tekening netjes werkt

Ik heb de lijnen van de transparant op het linoleum overgebracht door de achterkant van het transparant met soft pastel in de wrijven (je kunt ook carbonpapier gebruiken). Zo ontstaat er een brede lijn op het linoleum. Slim is dus om van te voren te beslissen tot waar je gaat gutsen. Guts je tot of tot én MET de lijn? Ik deed een beetje wel en een beetje niet, is niet het beste recept om alles passend te krijgen.

4. Maak een passende mal

Er zijn allerlei constructies te verzinnen waarin je het plaatje kunt vastzetten zodat hij niet kan verschuiven tijdens het drukken. Er zijn mensen (hey papa 😉) die hele mooie constructies bouwen van precies passend karton, waarmee je dit heel goed kun waarborgen.

Ik had – op aanraden van de juf – een gat in een groter stuk linoleum gesneden waar dan precies een plaatje in zou kunnen passen (zie hierboven). Dus ik weer 13,5 bij 13,5 meten en snijden. Maar het gat is een halve centimeter breder dan 13,5 x 13,5 cm. Geen idee waar dat strookje linoleum gebleven is.

5. Leg je papier steeds op dezelfde plek tijdens het drukken

Als je de plaatjes uit de hand op de juiste plek probeert te leggen, kun je ze het beste op de al eerder afgedrukte afbeelding leggen. Dan kun je – deels – zien wat je doet. Het blijft gokken. Maar als je je lino plaatje hebt gefixeerd in een mal, gaat dat niet lukken. Je moet er dan dus voor zorgen dat je papier altijd op dezelfde plek ligt.

Ik had daarvoor op mijn mal een randje gemaakt door een aantal plakbandjes op elkaar te plakken en – je raad het al – die bleek ik schuin geplakt te hebben. Kleine dubbelgevouwen papiertjes, die je netjes op de juiste plek plakt, kunnen je papier goed op zijn plek houden (weet ik nu voor de volgende keer).

6. Keep to the script

Dit is voor mij misschien nog wel de lastigste – lastiger nog dan precies werken, goed meten én recht snijden (zou je misschien niet denken als je de rest van het blog gelezen hebt). Ik heb de neiging om terwijl ik bezig ben van alles te veranderen. Tijdens het uitsnijden bedenk ik dat het mooier of beter kan en dan doe ik dat zonder verder nadenken. Ik snijd de bocht anders uit, haal nog meer weg dan gepland. En als je dat niet op alle plaatjes veranderd, dan past het dus niet meer…

Om een reproduceerbare lino te maken met meerdere platen moet je je aan het script houden en niet tussentijds van alles aanpassen. Dat op alle fronten bijhouden is bijna onmogelijk.

Betekent dit allemaal dat deze techniek niets voor mij is? Wellicht. Ik wil het in ieder geval nog één keer proberen. Ik heb nu zoveel geleerd, dat ik wil kijken of ik beter kan én wat ik daar dan van vind. Maar nu ga ik eerst gewoon lekker spelen en maar zien wat er ontstaat. Lekker off script 😉