Vorm en Restvorm

Afgelopen schilderles bij de NAU stond in het teken van vorm en restvorm. Een onderwerp dat ik een beetje voor de hand liggend vond, maar dat me sindsdien wel blijft triggeren. Eigenlijk ben ik veel meer met vorm en restvorm bezig dan ik me besefte!

De twee begrippen zijn op zich simpel. Vorm is datgeen wat je wilt weergeven. Stel je schildert een vaas met bloemen, dat is je vorm. De restvorm is alles wat niet die vaas met bloemen is. Dit noemen we ook wel de negatieve vorm. Vorm en restvorm zijn allebei belangrijk. Het maakt heel veel uit of er veel lucht boven je bloemen zit, of je ze in de hoek of juist precies in het midden schildert. Het effect is heel anders. En hetzelfde geldt voor welke kleur je die restvorm geeft.

Ik heb een keer een blog geschreven over de tekenmethode van Betty Edwards. Zij gebruikt de negatieve vorm (of ruimte) om beter te kunnen (na)tekenen. Als het niet lukt om datgeen wat je wilt tekenen goed in de vorm te krijgen, heeft het zin om je op de restvorm daartussen te concentreren. Omdat die tussenruimte niets is, word je niet afgeleid door hoe denkt dat iets eruit zou moeten zien. Je voorgeprogrammeerde aannames doen minder mee.

Tijdens mijn schilderles schilderde ik eerst een kan en daarna de restvorm van die kan. Als je dan alles behalve de kan schildert, zie je heel duidelijk de kan-vorm terug. Daarna schilderde ik een sinaasappel voor dezelfde kan én ook een de restvorm van die sinaasappel voor de restvorm van de kan. Zoals je hieronder kunt zien, verandert daarmee de restvorm. Ja duh! Dacht ik. Maar later viel het kwartje: er ontstaan dus nieuwe vormen. En hoe langer ik daar over nadenk, hoe interessanter dat wordt.

Het is een beetje wanneer ik in de nacht naar de schaduwen om mij heen kijk (ik heb ongeveer min zes). Zonder lenzen of bril, voegen mijn ogen zelf dingen met dezelfde toon samen tot grotere vormen. Ik zie niet meer waar de boekenkast overgaat in een schaduw op de muur, alle spullen op de kast worden een bobbelige wolk donkergrijs. En die NIEUWE vormen zijn eigenlijk super spannend! Die vormen tekenen staat op mijn to-do lijstje (maar meestal vind ik dat ik moet gaan slapen).

Ook met monoprinten ben ik vooral met vorm en restvorm bezig. Ik combineer stof met de restvormen op het plastic plaatje daarmee ik druk. Door alles over elkaar te drukken ontstaan er weer nieuwe vormen. En hier voel ik dus iets gebeuren. Je neemt twee dingen en daaruit ontstaat weer iets nieuws. Hoe mooi is dat? En die nieuwe vormen kunnen je vervolgens ook weer inspireren tot iets nieuws en zo ontstaat er een eindeloze reeks van interessante vormen!

En dat allemaal naar aanleiding van een kan en een sinaasappel!