‘Vroeger te veel Donald Duck gelezen’ – een interview met striptekenaar Joshua Peeters

Toen ik de stichting ‘Tekenen voor kinderen’ tegen kwam, was ik gelijk geïnteresseerd (zoals alles met het woord tekenen in de titel 😉). Tekenaars maken tekeningen voor kinderen die in het ziekenhuis liggen om ze zo even af te leiden en op te vrolijken. Een klein moment van totale controle tijdens al die onzekerheid in het ziekenhuis. Ik sprak met Joshua Peeters (1973), die al ruim tien jaar lang voor de Stichting werkt.

Veel tekenaars die voor de stichting ‘Tekenen voor kinderen’ werken zijn striptekenaar, zo ook Joshua. Je moet snel en zonder (te veel) eigen inbreng de vragen van de kinderen op papier zetten. ‘Kinderen zijn best ruimdenkend en accepteren je eigen stijl’, nuanceert Joshua, ‘maar ik weet wel van een nieuwe tekenaar die ‘s avonds gelijk ging opzoeken hoe Elsa precies hoort.’ Want Elsa van Frozen wordt veel gevraagd, net als dino’s en eenhoorns, voetbal en andere tekenfilmfiguren.

Joshua werkt in drie ziekenhuizen in de buurt van Zeist. Hij is daar ruim één dag in de week mee bezig. In het ziekenhuis krijgt hij een lijst met namen. Soms staan daar wel veertig kinderen op. Dan maakt hij snelle lijntekeningen die kinderen zelf kunnen inkleuren. ‘Soms zijn de kinderen heel ziek, maar soms liggen ze er ook gewoon met een gebroken arm. Ik ben er voor alle kinderen. Ik vraag altijd: wat vind je leuk? En dat teken ik voor ze.’

Kroegtijger

Joshua tekende als kind al strips, net als zijn twee jongere broers. Waar zijn broers kozen voor de Kunstacademie, koos hij zelf voor een studie kunstgeschiedenis, omdat het theoretische hem ook erg aansprak. Na zijn afstuderen deed hij wat losse klussen als kunsthistoricus maar hij miste het tekenen. ‘Ik voelde de drang om meer met het striptekenen bezig te zijn.’ Dus besloot hij om een baan voor drie dagen op de administratie van de Universiteit aan te nemen en de rest van zijn tijd aan striptekenen te besteden.

In 2003 werd de Inktpot opgericht, een samenwerkingsverband van Utrechtse striptekenaars. Tot oktober 2007 gaven ze een striptijdschrift uit. ‘Ik heb aan alle veertien nummers meegedaan. Als je de nummers doorbladert, dan zie je mijn verbetering. Regelmatig publiceren met mensen die beter zijn dan jij, daar trek je je dan aan omhoog. Vanuit dat tijdschrift zijn veel dingen die ik nu doe ontstaan.’

‘Mijn stripfiguur, gebaseerd op het beeld Thinker on a Rock – die denkende haas op de Neude – trok de aandacht van het Straatnieuws. Zij wilden die haas graag in hun krant. Nu teken ik nog steeds voor het Straatnieuws. Alleen is het nu een ander figuur namelijk: Kroegtijger.’ Deze strip bestaat altijd maximaal uit één pagina, vindt plaats op een herkenbare plek in Utrecht en eindigt altijd met een grapje.

Daarnaast maakt Joshua ook Oscar Wildebeest voor de DUB, het digitale Universiteitsblad voor de Engelstalige studenten en tekent hij voor de faculteit Natuurkunde. ‘Ik teken graag dieren. Ik heb vroeger te veel Donald Ducks gelezen. Dat hebben we thuis met de paplepel mee gekregen. Net als Kuifje, mijn vader was grote fan van Kuifje.’

Baas in eigen buik

Tegenwoordig bestaat de Inktpot niet meer als tijdschrift, maar nog wel als collectief van tekenaars, waar Joshua bij hoort. Alle projecten die ze doen hebben wat met Utrecht te maken. Zo maakten ze bijvoorbeeld samen een strip over 900 jaar stadsrechten voor Utrecht. Soms begint het idee bij tekenaars, soms bij een partij van buitenaf. In tegenstelling tot het ’gewone’ striptekenen is dit meer een kwestie van samenwerken. De tekenaars bedenken gezamenlijk een concept er is meer overleg over de tekst en vaak ook iemand die checkt of de teksten en beelden historisch kloppen.

Afgelopen winter heeft de Inktpot illustraties gemaakt ter gelegenheid van het honderdjarig bestaan van de historische vereniging van Utrecht. Tien banieren – gemaakt door tien tekenaars die ieder tien jaar geschiedenis verbeelden – bestrijken samen de geschiedenis van de vereniging en wat er in de stad gebeurde. Als ik de ontwerpen mag zien, ontdek ik gelijk allerlei interessante feitjes. Zo blijkt de NSB in Utrecht opgericht en werd de beroemde demonstratie ‘Baas in eigen buik’ er gehouden bij een gynaecologencongres.

Het is leuk om te zien dat iedere tekenaar zijn eigen draai aan de verbeelding van het tijdvlak heeft gegeven. Iedereen heeft een eigen stijl en een eigen manier om zo’n banier vorm te geven. De één lijkt meer op een poster, de ander meer op een bladzijde uit een stripboek. Joshua heeft het tijdvlak 1963-1973 vormgegeven (de Dolle Mina’s staan op zijn poster). Hij heeft zich laten inspireren door Popart, ‘Ik blijf toch ook een beetje een kunsthistoricus.’

Helder idee

Joshua weet ondertussen welke ingrediënten hij nodig heeft en wat hij moet doen om zijn strips op tijd af te hebben. ‘Als de deadline te krap wordt, is het minder leuk.’ Als het op dinsdag af moet zijn, zorgt hij dat de strip op de vrijdag ervoor in schetsvorm klaar is. Dan heeft hij het weekend voor het inkten en de maandag voor de laatste dingetjes. ‘Een pagina kan ik in een dag maken, maar dan moet ik al wel het idee in mijn hoofd helder hebben.’

Nadat hij zijn strips eerst in potlood heeft getekend, trekt hij ze over met Oost-Indische inkt (het inkten). ‘Daarbij moet ik erg opletten dat ik niet met mijn hand door de inkt ga terwijl die nog nat is, want dan gaat het vlekken. Gelukkig kan ik die nog wegwerken na het inscannen.’ Ook eventuele kleur voegt Joshua digitaal toe. Het voordeel van met fotoshop inkleuren is dat fouten makkelijk te herstellen zijn.

‘Mijn broers hebben op de Kunstacademie 4 à 5 jaar kunnen experimenteren en zijn daardoor wat vrijer dan ik. Maar veel dingen die ik interessant vind, pak ik uiteindelijk ook wel op. Het kost alleen wat meer tijd. Ik ben nu wel meer met kleur aan het experimenteren: met verf, ecoline en aquarelpotloden. Het zijn uitprobeersels voor mezelf. Losse tekeningen, maar wel in stripstijl.’

Spannend en zinvol

Joshua hoorde over de stichting ‘Tekenen voor kinderen’ toen hij een cursus striptekenen gaf bij het Kunstenhuis in Zeist. Een collega maakte hem op de stichting attent. ‘Het leek me interessant en spannend en zinvol. Ik ben een paar keer mee geweest en bleek het hartstikke leuk te vinden. De tekeningen worden vaak bewaard, maar het gaat erom dat je het even over leuke dingen hebt. Soms vertelt het kind over zijn ziekte maar ik vraag er nooit naar.’

‘Er zijn wel kinderen die je echt heel ziek ziet zijn en dat moet je wel van je af kunnen schudden. Je mag wel meeleven maar je moet wel je tekening af kunnen maken. Soms komt het dichterbij en dat is dan moeilijker, bijvoorbeeld met kinderen in dezelfde leeftijd als je eigen kinderen.’ Kinderen die ernstig ziek zijn, liggen vaak langer in het ziekenhuis. ‘Die zie ik iedere week weer. Ik zie ze dus ook vooruit gaan, of niet.’

Joshua biedt de kinderen iedere week weer een tekening aan. Soms willen ze dan geen tekeningen meer. ‘Dat is aan het kind. Even goede vrienden als ze er geen behoefte meer aan hebben. Ik bied het wel steeds weer aan. Het is mooi als iemand zich even echt wat beter voelt door jouw tekenen. Maar ik vind het ook heel leuk om het met ze ergens over te hebben en bijvoorbeeld de liefde voor voetbal met elkaar te delen. Daar word ik blij van. Net als van het meisje dat ook voor mij een pandabeer ging tekenen.’

Joshua ziet zich in de toekomst gewoon door blijven tekenen voor de stichting. Maar dat is niet het enige wat hij zich de komende tijd ziet doen. ‘Ik wil ooit een heel stripboek maken met een doorlopend verhaal. Ik heb ook al een idee, Het is mijn streven om daar de komende twee à drie jaar aan te gaan werken. Dat heeft een lange adem nodig, maar ik weet al welk verhaal ik wil gaan schrijven.’ Ik ben heel benieuwd wat hij daarvan gaat maken. Wie weet schrijf ik daar tegen die tijd nog wel een blog over 😊

Tip van Joshua:

Zoek mensen op die ook met min of meer hetzelfde bezig zijn. Dat je niet altijd alleen aan het tekenen bent en je met mensen kunt sparren. Het is zowel gezelliger als inspirerend. Daar heb ik denk ik het meeste aan gehad. Tekenen is een eenzame bezigheid. Het is af en toe goed om van gedachten te wisselen.

Wil je meer weten over de stichting ‘Tekenen voor kinderen’? Check de website of volg ze via Facebook of Instagram. Ook Stichting de Inktpot heeft een website en is te volgen via Facebook en Instagram.

De tentoonstelling 100 jaar (Oud-)Utrecht 1923-2023 is nog tot 23 december 2023 te bezoeken in het Utrechts Archief, Hamburgerstraat 28, open di-zo 10-17 uur.

Zowel Oscar Wildebeest als de Kroegtijger kun je digitaal lezen. Zelf is Joshua Peeters te volgen via Facebook en Instagram.

Bijschriften (van boven naar beneden en van links naar rechts):