Experimenteren met vijf lijnen en drie vlakken of: hoe beviel de oktober challenge?
Met nog maar een paar dagen oktober kom ik bij het einde van de challenge van deze maand. Ik probeerde landschappen terug te brengen naar de essentie door niet meer dan drie vlakken en vijf lijnen te gebruiken. Een beetje random gekozen restricties, waarvan ik benieuwd was wat het deed. Hoewel ik nog twee landschappen te gaan heb, vandaag alvast mijn bevindingen voor jullie op een rijtje.
Ik heb de meeste tekeningen op A4 of de helft daarvan gemaakt. Het waren echt schetsen en uitprobeersels. Van de meeste landschappen heb ik minsten twee schetsen gemaakt en van sommigen ben ik later weer andere tekeningen gaan maken. Met meer vlakken en of meer lijnen, met meer kleur of juist alleen met zwart en grijstinten. Omdat het niet zoveel werk was, kon ik makkelijk een andere versie uitproberen.
Ik vond het een heel interessante challenge waar ik veel van geleerd heb. Hieronder een aantal dingen waar ik tegenaan liep.
Wanneer is iets een lijn en wanneer is het een vlak?
In mijn blog Het belang van de lijn schreef ik al dat het een kwestie van aanvoelen is bij welke dikte een lijn nog een lijn is en vanaf wel moment het voelt als een vlak. Tijdens deze challenge werd ik daar steeds op gewezen vanwege de drie vlakken en lijnen lijnen restrictie. Bij een landschap met bomen is het wel mooi om de boom als één element te benaderen. Maar als die boom dan dikker is, vind ik het toch sneller een vlak dan een lijn. Dan raak je snel door je drie vlakken heen.
Ik heb ook geëxperimenteerd met de vorm van de vlakken. Een vlak hoeft geen rechte hoeken te hebben, je kunt die goed laten aansluiten aan bepaalde licht of donker partijen op de foto. En wat nu als je kleurverschil in het vlak hebt? Is het dan eigenlijk nog wel één vlak? Of zijn het er dan stiekem meer? Ik vond dat wel een mooi effect geven trouwens. Als een vlak niet een effen kleur heeft, maar lichter en donkerder kan worden al naar gelang wat je wilt uitdrukken.
Je kunt niet zomaar alle landschappen terugbrengen naar vijf lijnen en drie vlakken
Bij ieder landschap moet je gaan kijken: wat kan weg? Wat is niet van belang voor het uiteindelijk resultaat. Dit was wel een goed les voor mij. Ik ben geneigd om allerlei details te willen bewaren en te willen weergeven, maar dat kon hier echt niet. En ik moet zeggen dat een aantal van mijn favorieten vrij simpel zijn geworden. Less is vaak toch echt more 😉
Maar het lukte niet altijd… Een van de foto’s die ik probeerde te abstraheren was een laantje met bomen eromheen. Ik heb geprobeerd om de bomen als vlak samen te nemen of om ze te suggereren door al die vijf lijnen. Maar ik had er niet genoeg aan. Het gevoel van omringt worden door bomen kwam niet over. Daarvoor had ik echt meer lijnen en vlakken nodig.
De vlakken voelde veel belangrijker dan ik van te voren had gedacht
Ze zeggen wel eens dat er twee soorten kunstenaars zijn: je zit ofwel in kamp ‘lijn’ ofwel in kamp ‘vorm’. Ik heb altijd gedacht dat ik veel meer met de lijn had, dan met vlakken, maar daar kom ik de laatste tijd wel een beetje van terug. In deze schetsen vond ik vaak de vlakken veel prettiger en ook makkelijker te plaatsen. Het kwam vaker voor dat ik meer dan drie vlakken wilde gebruiken (zeker als je kleurnuances als aparte vlakken wil zien). Ik heb varianten gemaakt zonder lijnen en die vond ik erg mooi, de varianten zonder vlakken vond ik niet mooi.
Ik denk dat dat komt omdat ik met vlakken sneller een gevoel van diepte of van sfeer kan weergeven. En dat zijn twee dingen die ik zelf erg waardeer en waar ik mee bezig ben.
De richting van je lijn is erg belangrijk (als het er zo weinig zijn)
Als je maar vijf lijnen kunt plaatsen wordt iedere lijn belangrijker. En daarmee wordt het dus ook weer belangrijker hoe je hem precies neerzet. Iets hoger of iets lager, de hoek richting de horizon. Het geeft een heel ander effect als twee lijnen evenwijdig naar de horizon lopen of dat ze iets naar elkaar toelopen. Ik zet ze soms te snel en te impulsief. Soms moet ik net wat langer nadenken. Dat scheelt versies…
I love conté!
Ik was van plan om verschillend materiaal uit te proberen, maar ik raakte helemaal verslingert aan het effect van conté. Ik houd van het verschil in kleur die ik kan krijgen door harder of zachter te drukken. Ik heb al vaker met conté gewerkt, maar het was net alsof het nu meer klikte in mijn hoofd. Je kunt er echt mooie effecten mee bereiken. Omdat de punt best wel dik is, kun je niet te gedetailleerd werken en dat vind ik wel prettig. Misschien ook leuk om meer mee te doen als ik ergens buiten aan het schetsen ben.
