Drie oorzaken voor meer diepte in mijn landschappen

Ik heb deze zomer veel landschappen geschilderd, sommigen buiten, anderen naar een foto. Het ene werk vond ik wel geslaagd het andere niet. Dan ga ik me dus afvragen: waar ligt dat aan? Wat vind ik mooi? Tijdens het schilderen heb ik veel aandacht voor de kleuren. Ik houd van veel verschillende gemengde tinten. Daar kan ik me een beetje in verliezen. Soms zijn er stukken waarbij het niet duidelijk is wat ik nu eigenlijk schilder.

Maar ik merk daar een verandering in. Ik begin de laatste tijd meer aandacht te krijgen voor de ruimtelijkheid van het landschap. Waar ik eerst vooral op lijnen en kleuren gericht was, merk ik dat ik nu ook steeds meer begin te kijken hoe bepaalde landschapselementen voor- en achter elkaar staan. Daarvoor kan ik drie redenen aanwijzen.

1. Het buiten schilderen

Ik heb deze zomer veel buiten geschilderd. Als je buiten schildert zie je veel duidelijker wat dichtbij is en wat ver weg. Dan ga je daar sneller rekening mee houden. Toen ik weer binnen ging schilderen en dus van foto’s, merkte ik dat  onduidelijke stukken ontstaan daar waar ik niet goed weet WAT ik eigenlijk schilder en dat dat bijna altijd te maken heeft met diepte. Tot waar loopt die bergrug? Is dat stuk land dat ik zie, nu eigenlijk één stuk land of zijn het verschillende inhammen achter elkaar?

2 You tube video’s van Ian Roberts

Toen ik merkte dat ik in mijn landschappen een bepaalde helderheid begon te missen, ben ik op internet gaan shoppen. Daar vond ik de tutorials van Ian Roberts. Eigenlijk stof voor een apart blog, want hij geeft heel veel interessante informatie over compositie. Onder andere over hoe belangrijk het is om na te denken over wat voorgrond, midden en achtergrond is en waar je wil dat het oog van de kijker naartoe geleid wordt. En laat ik nu juist daar tegenaan lopen.

In veel van zijn filmpjes laat hij zien hoe hij een landschap analyseert, waar hij de nadruk op wil leggen, hoe hij dat doet en wat hij weglaat om die compositie te versterken. Hoe je het oog kunt leiden langs dingen die in de voorgrond aanwezig zijn, langs verticale en horizontale lijnen naar een focuspunt. Ik merk dat het zin heeft om van te voren goed te kijken hoe het landschap dat ik wil schilderen in elkaar zit, dat helpt bij het schilderen.

3 Bezig zijn met klei geeft me meer besef voor volume

Nadat ik bij De Toets een gekleed model had geschilderd, vroeg ik me af of ik de pose thuis ook in 3D zou kunnen uitvoeren. Deel ging dat best goed (de benen en de armen) maar niet overal. Vooral de rug en de schouders (de achterkant dus) kon ik nauwelijks reproduceren. Dat is ook niet zo gek want ik heb het model alleen van de voorkant geschilderd. Maar ook zijn billen en hoe de benen aan het lijf vast zaten vond ik lastig. Ik bleek daar bij het schilderen niet goed genoeg naar gekeken te hebben.

Ik bedacht me dat je eigenlijk bij het schilderen ook aandacht moet hebben voor de lichaamsdelen die je niet ziet omdat die ook bepalen hoe datgene wat je wel ziet eruit ziet (als je me nog kunt volgen). En toen bedacht ik me dat dit bij landschappen ook geldt. Misschien heeft het zin om me voor te stellen dat ik door het landschap loop: wat komt er na die bocht? Waar loopt het weggetje heen? Wat is de achterkant van het landschap? Wat zie ik niet, maar wel invloed heeft op het landschap?

Ik ben nu met een aantal schilderijen bezig waarbij ik dus al schilderende ontdek dat er landtongen opstaan, die ik eerder niet gezien had en waarbij bergruggen verschijnen, die ik eerder als één groot geel vlak gezien had. Het zorgt ervoor dat ik een boel zit te frutten, maar hé, het gaat me vast in de toekomst weer wat opleveren!