De kleuren van Caspers

Charlotte Caspers – die van het geheim van de meester – heeft een nieuw programma. In de kleuren van Caspers vertelt ze de verhalen achter de kleuren. Politiek, handel, religies, kunst en samenlevingen gaven en geven allemaal betekenis aan kleur.  En van welke kleurstoffen worden de kleuren eigenlijk gemaakt? Caspers zoekt het uit voor rood, geel, blauw, zwart, wit en goud.

Caspers kwam zelf met het idee voor de reeks. Ze vertelt daarover op de Avro Tros site: ‘Grondstoffen zijn verbindend. Het leek me mooi om in zes afleveringen die grondstoffen voor kleuren nader te onderzoeken.’ Voor de uiteindelijke serie is het onderwerp iets breder getrokken. Kleur kun je op verschillende manieren benaderen – zie het blog dat ik daar eerder aan wijdde – en dat is voor deze serie ook gebeurd.

Afgelopen dinsdag was de eerste aflevering en daarin stond de kleur rood centraal. De voice-over – stem van Midas Dekkers – vertelt over de symbolische kant van het verhaal. Dat rood staat voor zowel liefde als haat, voor passie, voor gevaar, etc. Ondertussen zien we Caspers op bezoek in Brugge, vol liefde het rood van een mantel op een schilderij bekijken. Vermiljoen rood. Dat werd vroeger uit een bepaalde steen gewonnen. Zo giftig, dat Caspers de steen wel laat zien, maar niet aanraakt.

Rood zijn ook de klaprozen die symbool geworden zijn voor de Eerste Wereldoorlog. Tussen de loopgraven bleven zij bloeien. Caspers bezoekt een begraafplaats. Ik geloof bij Passendale. Het raakt haar dat er zoveel jonge mannen zijn gestorven.

Rood is ook de kleur van het socialisme. Samen met een historicus bladert ze door oude affiches van de socialistische partijen. Van de SP tot de SDAP (of andersom). Het gaat een beetje hap snap. Ze fladderen langs onderwerpen. Veertig minuten voor alle aspecten van alle kleuren rood is ook wel weinig (niet dat de afleveringen langer moeten. Dan was veertig minuten weer lang genoeg 😉).

Leuk vond ik het stukje waarin ze laten zien hoe je van meekrap en cochenille (een soort luis) een verfstof kunt maken. In het experiment om stof mee te verven. De meekrapwortel moet je in stukjes breken en koken. Niet te heet, want dan krijg je een andere kleur. En die luisjes moet je dus eerst fijnmalen. Massamoord in naam van de kunst (of voor de lippenstift of de roze koeken want daar zitten ze ook in).

Caspers verft steeds een stukje canvas met de verschillende soorten rode kleurstoffen die ze tegen komt. Ze zit dan midden in een veld of in een leeg vervallen gebouw (ook mijn lievelingsplek om een stukje te verven). De pigmenten mengt ze zelf tot verf. Ik vraag me af of je dat thuis ook zo kunt doen. En of ik dan ook aan dezelfde pigmenten kan komen.

Een kort bezoekje aan de site van een grote winkel met kunstenaarsbenodigdheden vertelt me dat ik inderdaad ook losse pigmenten kan kopen om dan zelf mijn verf te maken. Maar alleen Chinese Red Vermilion komt qua naam in de buurt van de grondstoffen waarmee Caspers mag werken. Daar er Chinees voor staat, ga ik ervanuit dat het geen echte vermiljoen is…  

Wat ik mis zijn de kleuren die ik ook zelf gebruik als ik schilder. Cadmium rood, Quinacridone magenta, Alizarin Crimson. Ik begrijp wel dat die gewoon heel saai in de verffabriek gemaakt worden, maar door het onderwerp niet door te trekken tot de verven die ik zelf ook daadwerkelijk gebruik, raakt het programma me minder. Het leert me niets over waar ik zelf mee bezig ben, maar is een programma over het verleden.   

Ben benieuwd wat jullie ervan vinden. De kleuren van Caspers is te zien op dinsdagavond om 22.15 op NPO2