To tutorial or not to tutorial…

Het internet staat vol met tutorials. Video’s waarin een (amateur)kunstenaar laat zien hoe ze hun werk maken, waarbij je kunt meedoen. Alles wat je maar kunt verzinnen, kun je zo onder begeleiding maken. Zelf doe ik er ook wel eens eentje. Wat zijn eigenlijk de voor- en nadelen van tutorials?

Voordelen:

Je kunt de kunst afkijken

Als ik iets technisch wil leren vind een tutorial handig. Soms begrijp ik beter hoe iets werkt als ik het iemand zie voordoen. Ik volg voornamelijk aquarel tutorials. Als ik zie hoe andere mensen het aanpakken: wat ze eerst doen, hoe vaak ze iets laten drogen etc., helpt me dat bij het doorgronden van de techniek.

Ik in de zomer heb ik meerdere tutorials gevolgd over hoe je bloemen en planten kunt aquarellen. Er werd precies uitgelegd hoe je je penseel het beste kon vasthouden – en onder welke hoek – om de bladvorm met één penseelstreek op papier te krijgen. Dat soort dingetjes een beetje oefenen, vind ik fijn. Het is lekker zen. En dat is eigenlijk het volgende pluspunt:

Als je niet precies weet wat je wilt maken, kun je je laten leiden

Soms ben ik moe en heb ik geen zin om wat verzinnen, maar ik heb wel zin om te tekenen of te aquarelleren. Dan is het best wel fijn om een tutorial op te zetten en met iemand anders mee te schilderen. Je bent lekker bezig, en je hoeft zelf niet veel keuzes te maken.

Erna en ik doen samen ook vaak tutorials als we op dinsdagmiddag samen schilderen. Het is dan net alsof we een beetje samen op les zitten en de juf of meester van youtube uitleg geeft. Je steekt er altijd wat van op en het is gezellig om samen te doen.

Tutorials kunnen inspirerend werken

Soms zie ik een tutorial en dan denk ik: dat lijkt op wat ik zelf zou willen maken. De verhouding tussen abstractie en realisme is wat ik zoek, het kleurgebruik spreekt me aan of de gebruikte contrasten zijn cool. En dan kan een tutorial een onderdeel zijn van ‘Steal like an artist’. Je kunt het dan zien als een manier om de stijl van die kunstenaar te onderzoeken, zodat je er daarna mee kunt doen wat je zelf wilt kunnen.

Ik heb ondertussen een aantal tutorials van Lois Anderson gevolgd. Zij werkt met een brede hake brush – een brede geitenharen spalter – en dat effect vind ik erg mooi. Het maakt je aquarel wat abstracter. Ze legt uit hoe je zo’n kwast kun gebruiken en laat zien wat zij ermee doet. Ik vind dat haar werk soms wat truttigs heeft, maar tegelijkertijd heeft het ook een vrijheid die me inspireert.

Nadelen:

Het wordt nooit zo als het voorbeeld

Hoe ik ook mijn best doe, wat ik (na)maak wordt nooit zo als het voorbeeld. De schilder die in een kwartiertje uitlegt wat je moet doen, lijkt altijd wel ergens te snel te gaan, stapjes over te slaan, onduidelijke dingen te zeggen en soms zelfs tegenstrijdigheden. Er zit in iedere tutorial wel zo’n momentje dat je denkt: wat doet ze nu? Je hebt ook nooit precies hetzelfde materiaal, niet dezelfde kleuren of ander papier.

En zij hebben misschien wel een paar keer geoefend voor ze het filmpje opnamen, meerdere versies gemaakt. En dat zie je dan toch af aan het eindresultaat. Het is goed om daar rekening mee te houden, zodat je niet teleurgesteld bent aan het einde als jou werk er toch heel anders uit ziet.

Het wordt ook weer niet echt van jezelf

Dat mijn werk er niet zo uitziet als het voorbeeld komt natuurlijk ook doordat IK het heb gemaakt en mijn handschrift blijft zichtbaar zelfs in het stramien van een opdracht. Maar is het ook weer niet iets wat helemaal uit mezelf komt. Als het goed gelukt is, blijf ik denken: ja maar het is nagemaakt. Het is niet echt van mij. De kunst is toch wel om datgene wat je leert in zo’n tutorial zelf te gaan proberen en in je eigen werk toe te passen. Om mijn eigen luchten met de Hake brush te schilderen.

Geen interactie met de docent

Je kunt geen vragen stellen tijdens een tutorial. Je kunt wel ontelbare keren op terugspoelen drukken, maar er zal nooit een anders geformuleerde uitleg komen. What you see is what you get. Als het niet lukt, kun je niet vragen wat je verkeerd doet, iets wat wel kan op een ‘echte’ schilderles. Tijdens die lessen krijg je niet alleen feedback als je erom vraagt, maar ook als de docent iets opmerkt. Die persoonlijke feedback zorgt ervoor dat je meer en sneller leert.

Ik ben benieuwd of jullie nog meer voor- of nadelen ervaren. Laat het me hieronder weten.