Zelfportret als Eos, godin van de dageraad

Evianne en ik hebben elkaar uitgedaagd om een portret van een godin te maken. Evianne kwam ermee. Omdat het een heel klassiek onderwerp is, dat je tegelijkertijd op heel veel manieren kunt invullen, vond ik het ook een interessant onderwerp voor een lange termijn project. Leuk zo’n algemeen idee als ‘een godin schilderen’. Maar hoe pak je dat aan? Welke kies je? Hoe maak je het onderwerp relevant en persoonlijk?

Ik scrol eindeloos door internet. Daar vind je talloze afbeeldingen van godinnen: Griekse beelden, schilderijen van Titiaan, Rembrandt en weet ik niet allemaal wie. Wandkleden, illustraties; gestileerd, cartoonesk of juist geïdealiseerd. Mythologische (en religieuze) verhalen afbeelden werd eeuwenlang gezien als de belangrijkste vorm van schilderkunst. De verhalen waarvoor gekozen werd, zeiden vaak iets over de koper. Een koning koos voor heldhaftige overwinningen om zijn eigen macht te onderstrepen. Zijn vrouw werd afgebeeld als Aphrodite, de godin van de liefde of als Hestia de godin van het huiselijk haardvuur.

Eigenlijk voel ik weinig als ik zo door de Griekse godinnen swipe. Veel afbeeldingen zijn me te ouderwets en te generiek. De pose is ook vaak hetzelfde. Maar misschien kan op mijn manier doen wat die koningen en koninginnen deden: een zelfportret maken in de rol van een godin. Maar als ik mezelf als  een godin ga schilderen moet ik er wel eentje kiezen die me wat zegt, die iets over mij zegt.

Uiteindelijk kies ik voor Eos, godin van de dageraad. Net als alle andere Griekse goden had ze de neiging om veel en vaak verliefd te worden en daarin zich van alles toe te eigenen dat niet perse van haar was. Dat past niet direct bij mij, maar haar zelfbewustzijn spreekt me wel aan. Ze is de dochter van de titanen van het licht en de zus van Helios (de zon) en Selene (de maan). Iedere ochtend kondigt ze de komst van Helios aan, door voor hem uit te rijden. Ze heft de sluier van het donker op en laat het licht toe.

De belangrijkste reden om voor Eos te kiezen is de symboliek van de dageraad. Ik ben altijd vroeg op, houd van de ochtend en het ochtendlicht. Het is zo’n fijn rustig moment, dat tegelijkertijd vol verwachting is. Je kan nog zoveel met de dag doen. Iedere dag brengt nieuwe kansen. Het laatste jaar, sinds ik dit blog schrijf, voelt voor mij ook in het geheel als een nieuwe dag. En zo staat Eos ook voor een nieuw begin, voor jezelf zijn en er iedere dag opnieuw het beste van maken.

Fotoshoot

Volgende stap is plaatjes Eos verzamelen, referentiefoto’s van ochtendlicht, van licht dat ik mooi vind en dat er nog een beetje ochtendachtig uitziet. En dan heb ik nog een foto van mezelf nodig. In eerste instantie dacht ik dat ik mezelf in de spiegel kon schilderen. Maar het lijkt me erg moeilijk om dan iedere keer hetzelfde licht te krijgen. Dus ik wil liever een goede foto.

Tijdens een van onze wandelingen vroeg ik mijn vriendin en fotograaf Nettie Bremer Willigenburg of ze me kon helpen. En dat wilde ze wel. Dus zo komt het dat ik afgelopen weekend een fotoshoot had, met mijzelf in de rol van Eos. Niet in een klassieke jurk, maar wel in een bloesje met een zachte kleur.

We hebben gespeeld met het licht. Ik wil helder maar toch zacht licht. En het liefst ook licht van achteren. En duidelijke schaduwen, want dat lijkt me fijn om te schilderen. Nettie heeft van alles uitgeprobeerd, steeds het licht een beetje aanpassend, totdat het precies was zoals ik wil. Dat is hartstikke fijn. Ik vind de foto zo mooi geworden, dat het een beetje intimiderend is om hem te gaan naschilderen. Maar tegelijkertijd heb ik er ook veel zin in.

Volgende stap wordt schetsen maken en de compositie verder bepalen. Ik houd jullie op de hoogte. Evianne en ik hebben afgesproken, dat dit een lange termijn project is. Het hoeft niet volgende week af, maar het moet wel ooit af. Ergens volgend jaar.

Pinterest moodboard