Wie maakte de eerste tekening?

Er bestaan verschillende klassieke verhalen over de oorsprong van het tekenen. Legendes die terug gaan naar een tijd ver voor de uitvinding van het papier. Schaapsherders, jagers, verliefde meisjes, die zich uitten in het zand of op een rotswand. Een veel geciteerde variant komt van de Romeinse Plinius de Oudere die schreef dat het een Egyptische schaapsherder was, die zijn eigen schaduw overtrok.

Rotstekeningen
Ondertussen weten we meer dan Plinius de Oudere. Als je het internet afstruint, duikel je van het ene in het andere artikel over “oudste rotstekening ooit’. Ik heb net een half uur geprobeerd om de verschillende, elkaar opvolgende ontdekkingen op een rijtje te krijgen: 35.000 jaar geleden, 40.000 en zelfs meer dan 45.000 jaar geleden. Dat is heel wat eerder dan die oude Egyptenaren!

Archeologen vonden in 2017 een levensgrote tekening van een zwijn in een grot op het Indonesische eiland Sulawesi, die ze dateren op minstens 45.500 jaar oud. Op dit moment is dat de oudst bekende tekening. Dat is zo lang geleden, dat ik dat niet goed meer kan bevatten. Het wrattenzwijn is afgebeeld met de typische wratten op zijn gezicht. Wetenschappers denken dat het een onderdeel is van een jachttafereel; er zijn nog wat resten gevonden van andere zwijnen.

De meeste bekende rotstekeningen zijn met vingers, of een primitieve kwast getekende afbeeldingen van verschillende soorten dieren – veel bizons, varkens, mammoeten en herten – in houtskool en rode leem. Er zijn veel verschillende theorieën over de betekenis van dergelijke schilderingen voor de vroegere mens. Het afbeelden van prooidieren zou onderdeel zijn van jachtrituelen en of van hun godsdienst. De tekeningen zouden angst kunnen bezweren. Wel een interessante gedachte om over na te denken: in hoeverre voelt tekenen voor ons nu als een middel om angst te bezweren?

Duidelijk is wel dat de drang en de noodzaak om jezelf te uiten door middel van tekenen al heel lang bestaat. Expressie is blijkbaar een fundamentele menselijke behoefte. Toch goed om te beseffen dat we een hobby hebben die al zo lang bestaat!